| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 107 |
| Eser Adı | Şerhu'l-kasîdeti'l-ayniyye li’bn sînâ |
| Müellif Tam Künyesi | Şeyh Alâeddîn Ali b. Muhammed Mecdüddin b. Mes‘ûd eş-Şahrudî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Mevlâ Musannifek |
| Yüzyıl (Hicri) | 9. |
| Yüzyıl (Miladi) | 15. |
| Vefat Tarihi Hicri | 875 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1471 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Ragıp Paşa Yazma Eser Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Ragıp Paşa |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 01460-024 |
| Varak Numarası | 73b-82a vr. |
| Yazma İstinsah Tarih | 987H |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Şerh |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eser İbn Sînâ’nın el-Kasîdetü'n-nefsiyye, el-Kasîdetü'r-rûhâniyye ve el-Kasîdetü'r-rûhiyye, el-Kasîdetü’l-ayniyyeti’r-rûhiyye adlarıyla da anılan ve yirmi beyitten müteşekkil eserinin şerhidir. İbn Sînâ’nın bu eserinin "Ayniyye” olarak isimlendirilmesinin nedeni ise her beytin son kelimesinin “ayın/ع” harfiyle bitmesinden dolayıdır. Eserin girişinde Sultan Mehmed’din adı zikredilirken “Fatih” ünvanı yer almamıştır. Nitekim İstanbul gibi önemli bir şehrin fatihini anarken onun bu özelliğine değinmemesi onun eserin İstanbul’un fethinden önce yazıldı fikrini mümkün kılmaktadır. Fâtih’in tahta ikinci kez geçişi tarihini dikkate alacak olursak eser 4 Şubat 1451 ile Mayıs 1453 tarihleri arasında telif edilmiş olmalıdır. Eserin girişinde müellif telif nedenini açıklarken "şüphesiz bu (eserin) çoğu yaralı(noksan) şerhleri olduğunda ittifak edilmiş" olduğunu; birçok dost ve kardeşlerinin onun/Kasîdenin kapalılığı ve dar(anlamlı)lığını göstermesi (açıklaması) hakkında -kendisine- iltimasta bulunduğunu belirtmektedir. Bunun akabinde kendisinin -tüm bunların- çözümü için “haşiye” yazdığını ifade ederek onu “el-mecâlisi’l-âliy”ye için bir “hediye” kıldığını söylemektedir. Çiftçi de eserin “diğer şerhlerde görülen hatalara bir tepki olarak” kaleme alındığını belirtmektedir. Bu ifade olduğu gibi eserin diğer şerhlere tepki olarak kaleme alındığı, beyitlerin detaylıca izahının, gerekli tahlillerinin ve diğer şerhlerdeki ifadelerin tashihlerinin yapıldığı dikkate alınacak olursa eserin mustakil bir “şerh” olduğu; ancak müellifin girişte ifadesinde kullandığı “haşiye” ibaresine göre ise “asıl metin ve mevcut şerhler üzerine yazılmış bir haşiye” olduğu söylenebilir. Eserde özetle nefis-beden ilişkisi, irade, insan ruhunun dünyaya gelişi ve bedenle ilişkisi, ilk esnada geldiği yere geri dönmek istemesi ve bedenle ilişkisine alışamaması,, sonrasında ise alıştığı bedeni terk etmekte zorlanması, nefsin mutluluğu, son olarak ise nefsin geldiği âleme döndüğünde ordaki hali/nefsin öldükten sonraki durumu vb. konular "güvercin" sembolü üzerinden anlatılmaktadır. |
| Eserin Telif Tarihi | Şubat 1451-Mayıs 1453 |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. M. Faruk Çifçi, “Seyyid Şerîf Cürcânî’nin er-Risâletü’l-kudsiyye fî Şerḥi’l-kaṣîdeti’l-mensûbe ilâ Ebi Alî b. Sînâ Adlı Eseri”, Hikmet Yurdu Düşünce – Yorum Sosyal Bilimler Araştırma Dergisi, VIII/15, (2015/1), [171-199], s. 178-179. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Felsefî Ahlâk |
