| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 179 |
| Eser Adı | ez-Zehâir ve'l-alâk fî âdâbi'n-nufûs ve mekârimi'l-ahlâk |
| Müellif Tam Künyesi | Selâm b. Abdullah el-İşbilî el-Bâhilî |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | İşbilî; Bâhilî |
| Yüzyıl (Hicri) | 6. |
| Yüzyıl (Miladi) | 12. |
| Vefat Tarihi Hicri | 544 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1150 |
| Dil | Arapça |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | [y.y.], Mısır: Matbaatü'l-Vehbiyye, 1298. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Çeşitli ahlâkî mevzuların bir araya toplandığı bir eser mahiyetindedir. Adalet, amel, ibadetler, her türlü halde itidalli olma, nefsin ihtiyaçları, akıl ve aklın meziyeti, nefsin kısımları, insan hallerinin çeşitleri, aklın mertebeleri, ilim ve İlmin fazileti, çeşitli ahlâkî erdemler vb. ahlâk ilminde tartışılan birçok husus ele alınmıştır. Buna ek olarak eserde “edep literatürü”nde işlenen çeşitli mevzular da çokça yer almaktadır. Ayrıca ilgili konular hakkında çeşitli hikâyelere yer verilmektedir. Toplamda on dört babdan müteşekkil olup her babda oldukça fazla fasl'a yer verilmiştir. Eser "edep literatürü"ne dahil edilebilir mahiyettedir. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1. Bab: Aklın tercihi ve özellikleri, hevâ’nın yönlendirmesi ve noksanlıkları. 2. Bab: İlim elde etme ve bunun fazileti ve cehaletten kaçınma. 3. Bab: İtaatin tam haliyle devam etmesi ve günahlardan kaçınma. 4. Bab: sabırın güzelliği ve onun neticeleri; gam, keder’in çirkinliği. 5. Bab: Zühd ve vera‘; rağbet ve hırsı arttırmak. 6. Bab: Adaletin sevilmesi ve onun fazileti; zulüm ve ehlinin buğz edilmesi. 7. Bab: Hilm sahibi olma. 8. Bab: Doğruluğun yayılması/ortaya çıkması ve bunun faydaları. 9. Bab: Cömertliğin övülmesi ve cömertlik sahibi olanlar. 10. Bab: Ahde ve emânete vefâ göstermek. 11. Bab: Şer‘î fiillerle ile ilgili beş fasl: (haya ve fazileti); (hayanın) bütün hayırların kaynağı/merkezinde olması; mürüet; sıla-i rahim; güzel ahlâk. 12. Bab: Dinin kerih gördüğü ve reddettiği beş özellik (hastalık); haset, gıybet, koğuculuk, riya, ucup. 13. Bab: Edep kullarını içerir (konuya dair) şiirsel ve düz yazı (şeklinde) örnekler. 1. Fasl: Hilafet şartları ve âdâbı. 2. Fasl: Yargı/kaza şartları ve âdâbı. 3. Fasl: Vezaret ahlâkî. 4. Fasl: Kitâbet âdâbı. 5. Fasl: İstişare âdâbı. 6-19. Fasl: Boş zaman ve istirahat, şer‘î ve tabiî edeb. 14. Bab: Siyer ve şemâil. Bu bölümde toplam altı fasıl ve konuya dair rivayetler mevcuttur. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Tasavvufî Ahlâk |
