Detaylar
| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 507 |
| Eser Adı | Emsile-i ahlâk yahud mukaddime-i gayret |
| Müellif Tam Künyesi | Aziz Beyzâde Hüseyin Zeki |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Hüseyin Zeki |
| Yüzyıl (Hicri) | 13. |
| Yüzyıl (Miladi) | 19. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1304'ten Sonra |
| Vefat Tarihi Miladi | 1886'dan Sonra |
| Dil | Türkçe |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | İstanbul: Mahmud Bey Matbaası, 1886. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | Eserin Arz-ı Merâm (önsöz) başlıklı bölümünde müellif eser hakkında kısa bir "Giriş" yapmaktadır: "Ahlâka dair Fransızca'dan tercüme ettiğim bazı nasihatâmiz hikâyelerin "emsile-i ahlâk" nâmı altında ve bir risâle suretinde tab‘ olunmasını hasebi’ş-şebâb arzu ettim. Ümit ederim ki erbâb-ı kemâl bu cüretimi afv-perverlikleri hasebiyle ma‘fûv görürler. Haydarpaşa, fî 8 Nîsân sene 1303, Hüseyin Zeki". Bu açıklamalardan sonra müellifin "Birâder-i vefâ-şiârım izzetlü Ali Seydî Bey Efendi’nin takrîz yollu bir katre-i belîğânedir" ifadeleriyle de bildirmiş olduğu Ali Seydî Bey’in "Takrîz"i gelmektedir. Eser ağırlıklı olarak hayvanlar arasında cereyan eden konuşma ve havadisi konu alan hikâyeler tarzında kaleme alınmış ve ardından da bazen "kıssadan hisse" başlıklarıyla hikâyenin vermek istediği mesaj anlatılmıştır. Eser toplam elli üç başlıktan müteşekkildir. Bazı başlıklarda ahlâkî kavramlara da yer verilmektedir. |
| Eserin Konu Başlıkları | 1-5. Kedi ile köpek hikâyesi, lâzım-ı hoşâ merdcedir/hoşamedce, …, numûne-i sadâkat, iffet. 6-10. Terbiye, mi‘yâr-ı iktidâr, arı ile güvercin, semere-i muânede, hilekârlığın encâmı. 11-15. Semere-i sa‘y ve amel, hikmet-i ilâhiyye, çocuk ve tahta parçası, cenâb-ı hakk herşeyi görür, tedbirsizlik. 16-20. İnsan ne yaparsa kendisine râcidir, saka kuşu, ceviz, kanaat her faziletin medarıdır, sirkatin/hırsızlık encâm-ı rezilliktir: Kıssadan hisse. 21-25. Muhafaza-i sıhhat, herşeyin suretine aldanma, kadîr-şinaslık, …, çalışmanın fâidesi. 26-30. İttifâk, numune-i kanaat, takdîr, şefkat-perver bir doktor??, dikkatin lüzûmu. 31-35. Benefşe (menekşe), sirkat (hırsızlık), itaatsizlik, haslet-i cemîle, merhametli bir çocuk. 36-40. Gukûk (kuşunun) nağmesi, keklik yuvâsı, hile, adâlet-i ilâhiyye, kuş yuvaları. 41-45. At nalı, yalancılık, ceza, bal tabağı, hakiki oğul. 46-50. İttihâd, zencîr (zincîr), ip, iyi komşular, cömert bir bağçıvân (bahçıvan). 51-53. Köpek, bir tamâkâr, numune-i hamiyet. |
| Eserin Telif Tarihi | 8 Nîsân 1303R/26 Recep 1304H/20 Nisan 1887M |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Genel |