Telif

Tâcü'l-edeb

Yazar : Alâüddin Çelebi Amâsî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 105
Eser Adı Tâcü'l-edeb
Eserin Anılan Diğer İsimleri Tarîkü’l-edeb; Vesîletü’l-edeb
Müellif Tam Künyesi Alâüddin Çelebi Alî b. Hüseyin el-Amâsî
Müellif Bilinen Kısa Adı Alâüddin Çelebi; Amâsî
Yüzyıl (Hicri) 9.
Yüzyıl (Miladi) 15.
Vefat Tarihi Hicri 875
Vefat Tarihi Miladi 1471
Dil Türkçe
Kütüphane Adı Süleymaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Yazma Bağışlar
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 02476-001
Varak Numarası 1b-62b. vr.
Hattat-Müstensih Osman b. Haydar
Yazma İstinsah Tarih 1031H
Yazı Türü Talik
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Eser Tarîkü’l-edeb, Vesîletü’l-edeb adlarıyla da anılmaktadır. Müellifin cümle sonlarını kafiyeli fakat metnini nesir şeklinde kaleme aldığı esere ilk olarak "Ve lekad kerremnâ benî âdem" âyetiyle başlanmaktadır. Bab başlıkları Arapça ancak eserin asıl metni ise Osmanlı Türkçesi iledir. Eserin metninde konular ağırlıklı olarak naslardan -âyet ve hadislerden- ulemanın büyüklerinin sözlerinden getirilen delil, örnekler ve açıklamalarla ele alınmaktadır. Eser içerisinde "şiir", "hikâyet" şeklinde farklı anlatım türleriyle de konulara örneklendirmeler yapılmaktadır. Eser içerisinde bazı başlıklarda "ehl-i hikmet demişlerdir ki ..." ifade tarzlarıyla konuyla alâkalı "hukemâ"nın sözlerine de yer verilmektedir. Mukaddimede eserin ismi hususunda müellif farklı bir isim zikretmekte ancak eserinin "tâcü’l-edeb" diye anıldığını söylemektedir. Nuruosmaniye Ktp., nr. 3908'deki yazma nüshaya göre ise eserin künyesi "Tarîkü’l-edeb" olarak geçmektedir. Eserin bazı başlıkları iki farklı nüsha baz alınarak oluşturmuştur. Bu açıdan Süleymaniye Ktp. Yazma Bağışlar nr. 02476'daki asıl nüshanın yanında, Millet Ktp., Ali Emîrî, Edebiyat nr. 00129'daki nüsha da dikkate alınarak içerik oluşturulmuştur.
Eserin Konu Başlıkları 1-4. Babaların mertbeleri ve onların hakları/babaların evlatlarını terbiyeleri, babanın evladı üzerindeki hakları/evladın babası üzerindeki hakları, öğretmenin öğretimi/öğretmenin vasıfları, Kur’ân tilaveti ve (kıraat) adâbı. 5-8. Çocuk terbiyesi, edebin kazanılması, hatt öğretimi, ilmin fazileti ve ilim adâbı. 9-12.selam verme adâbı, konuşma adâbı … vb. 13-16. Yemek yeme ve adâbı, su içme ve adâbı, yürüme ve adâbı, oturma ve adâbı. 17-20. Banyo, tuvalet halleri ve adâbı, abdestin keyfiyeti, abdest adâbı, ezan adâbı, mescide girme ve (mescid) adâbı: Bu varaklar arasındaki (54a-55b.) cuma, cenaze namazları ve hamam âdâbı zikredilmektedir.
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk