Telif

Tathîrü't-tâviyye fî tahsîni'n-niyye

Yazar : Ali el-Kārî

Detaylar

Katalog Türü Ahlak
Eser Numarası 386
Eser Adı Tathîrü't-tâviyye fî tahsîni'n-niyye
Müellif Tam Künyesi Ebü'l-Hasan Nûreddin Ali b. Sultan Muhammed el-Kārî
Müellif Bilinen Kısa Adı Ali el-Kārî
Yüzyıl (Hicri) 10.
Yüzyıl (Miladi) 16.
Vefat Tarihi Hicri 1014
Vefat Tarihi Miladi 1605
Dil Arapça
Kütüphane Adı Nuruosmaniye Yazma Eser Kütüphanesi
Koleksiyon Adı Nuruosmaniye
Koleksiyon (Demirbaş) Numarası 04006-008
Varak Numarası 114b-125a vr.
Hattat-Müstensih Ahmed b. Muhammed Şemseddin el-Müderris el-Hanefî
Yazma İstinsah Tarih 1013H
Yazı Türü Nesih
Eserin Türü Telif
Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri Yazmanın ferâğ kaydında yer alan bilgilere göre müellif bu eserin telifini hicrî 4 Rebîü’l-evvel 1004 Salı günü bitirmiştir. Müellif amel-niyet ilişkisinin işlendiği bu eserine "نية المؤمن خير من عمله/müminin niyeti amelinden daha hayırlıdır" hadisiyle başlar ve bununla "niyet"in hangi yönlerden "amel"den daha hayırlı/iyi olduğu hususunda çeşitli görüşler serdeder. Daha sonra ise hadisin senedi hakkında vârid olan rivâyetlere yer vererek usul açısından değerlendirmelerde bulunur. Müellif öncelikle senedinin zayıf olduğunu söyleyenleri ve daha sonra da hadisin metninin çeşitli yönlerden doğruluğuna dair verilen cevapları sıralamıştır. Ayrıca bazı pasajlarda "Şüphesiz ameller niyetlere göredir" hadisinin tahlillerini yaparak ilgili pasajda anlatmak istediği konuyla alâkalı hadisin nasıl anlaşılması gerektiğini ilgili konu bağlamında açıklar. Eserde genel anlamda niyet-amel ilişkisi üzerinden niyetlerin temiz tutulması, değiştirilmesi, güzelleştirilmesinin veya tüm bunların aksi durumların amele etkisi işlenmektedir. Müellif tüm bunları anlatırken pasajlara "Müminin niyeti amelinden daha hayırlıdır" hadisini zikrederek başlar.
Eserin Konu Başlıkları Mukaddime: "Müminin niyeti amelinden daha hayırlıdır" hadisinin usul ve dil açısından tahlili]. ["Müminin niyeti amelinden daha hayırlıdır." Hadisinin metin ve anlam açısından tahlili]: bu bölümde niyet-amel ilişkisi ile ilgili olarak zikredilen konu başlıkları şunlardır: 1-5. İhlâs, doğruluk, nifak, amelsiz niyetin de karşılığının olması, niyet-amel ilişkisini ifade eden müttefak hadisler. 6-11. Niyetin amele nazaran daha sınırsız olması, (niyetin iyi olmasının masiyetten sorumluluğu düşürmeyeceği ve bunun onu iyi kılmayacağı), ilim-niyet ve amel ilişkisi, niyet-i hasene, niyetin ihtiyar’a/irade dahil olanların dışında olması; niyetin kalbin yönlendirmesinden/inbeas ibaret olduğu. [Hâtime].
Eserin Telif Tarihi 20-29/30 Zilkade 1013H
Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) Dinî,Tasavvufî Ahlâk