| Katalog Türü | Ahlak |
| Eser Numarası | 708 |
| Eser Adı | Risâle fi’l-irâdeti’l-cüz'iyye |
| Eserin Anılan Diğer İsimleri | Mebâhisü'd-defîniyye fî hakki'l-irâdeti'l-cüz'iyye |
| Müellif Tam Künyesi | Ahmed Asım b. Hoca Osman Efendi |
| Müellif Bilinen Kısa Adı | Ahmed Asım Efendi |
| Yüzyıl (Hicri) | 13. |
| Yüzyıl (Miladi) | 19. |
| Vefat Tarihi Hicri | 1305 |
| Vefat Tarihi Miladi | 1888 |
| Dil | Arapça |
| Kütüphane Adı | Kütahya İl Halk Kütüphanesi |
| Koleksiyon Adı | Vahit Paşa |
| Koleksiyon (Demirbaş) Numarası | 02884 |
| Varak Numarası | 19 vr. |
| Yazı Türü | Talik |
| Eserin Türü | Telif |
| Eserin Baskısı | İstanbul: Matbaa-i Âmire, 1285, 19 s. |
| Eserin Tanıtımı ve İçerik Bilgileri | İrâde-i cüz'iyye ve kulların fiilleri meselesini müellifin de kendi ifadesinde olduğu gibi Ebû Mansûr el-Maturîdî'nin görüşleri doğrultusunda işleyen bir eserdir. Eserin girişinde müellif irâde-i cüz'iyye'nin teklîfin sıhhati yönüyle asıl ve inancın esası olduğunu belirtir; ancak bu mesele hakkında ortaya çıkan bazı karışıklıklar ve belirsizlikler nedeniyle Ebû Mansûr el-Maturîdî'ye de tabii olduğunu belirterek bunu açıklamak için böyle bir eseri kaleme almıştır. Devamında ise hemen beslendiği kaynakları zikretmektedir. Buna göre eser ve şahıslar şöyledir: (Cürcânî) Şerhü'l-Mevâkıf, (Teftazânî) Şerhü'l-Makâsıd, (Saçaklızâde) Neşrü't-Tevâlî, (Ebû Saîd el-Hâdîmî) Berîka(tü'l-Muhammediyye Şerhu't-Tarîkati'l-Muhammediyye), Gelenbevî'nin "Hâşiye"leri, Siyalkûtî, Kankirî'nin Hayâlî Hâşiyeleri vb. Bu kaynaklar dışında Gazzâli, Fahreddin er-Râzî, Cüveynî, Ebû İshak el-İsferâinî, Sadrü'ş-Şerîa vb. şahısların görüşlerine de yer vermiş ve bir çok konuda bunların eserlerinden alıntılar yapmıştır. Müellif bunun (Ehl-i sünnet kelamcıları) dışında mutezile ve felâsifenin de görüşlerine bunlara dair cevaplara yer vermiştir. Eser toplam sekiz bahis'ten/bölüm oluşmaktadır. |
| Eserin Konu Başlıkları | [Mukaddime] Birinci bahs: Mâturîdiyye'nin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı: İhtiyârî fiillerin ortaya çıkışı. İkinci bahs: Bâkıllânî'nin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı: Allah'ın teklifinin mânâsı ve kalplerin fiilleri. Üçüncü bahs: Ebû İshak el-İsferâinî'nin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı. Dördüncü bahs: Cüveynî'nin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı. Beşinci bahs: Eş'arî'nin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı. Altıncı bahs: Cebriyye'nin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı. Yedinci bahs: Felâsifenin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı. Sekizinci bahs: Mu'tezile'nin irâde-i cüz'iyyeye dair görüşününü izahı: |
| Notlar | Detaylı bilgi için bk. Mehmet Fatih Soysal, Osmanlı müelliflerinden Ahmed Asım Efendi’nin irade-i cüz’iyye risalesi ve probleme yaklaşımı, (yüksek lisans tezi), İstanbul, Marmara Üniversitesi SBE, 2003. |
| Sınıflama (Ahlâk Alanı Sınıflaması) | Dinî,Kelâmî Ahlâk |
